segunda-feira, 21 de novembro de 2016

VERSO


Diante do verso não leias, escuta.
Como escutas o pássaro a bicar a fruta,
a gota d’ água a cair do beiral,
o farfalhar da cortina,
o lápis a arranhar o papel, quando desenhas.
O verso precisa soar em ti
como teus dentes, a bater uns nos outros,
teus passos no corredor,
teus soluços,
a água fresca a descer pela garganta.
O verso está cansado de ser lido.
Deixa-o soar em voo,
dentro de ti.
Diante do verso não leias, engole.


VERSO

Fronte al verso, ne legu, aŭskultu.
Kiel vi aŭskultas la birdon, kiu bekas frukton,
akvoguton, kiu falas de sur la tegmento,
la murmurojn de kurteno,
krajonon, kiu skrapas la paperon, kiam vi desegnas.
La verso bezonas soni en vi,
kiel viaj dentoj, kiam ili kunfrapiĝas,
viaj paŝoj en la koridoro,
viaj singultoj,
freŝa akvo, kiu fluas tra via gorĝo.
La verso estas laca de legado.
Lasu ĝin soni fluge,
interne de vi.
Fronte al verso, ne legu, englutu.

MEU AMIGO HINDU


O último filme do talentoso cineasta argentino Hector Babenco – “Meu Amigo Hindu” – foi rodado em 2015 e lançado no Brasil no início de 2016. Meses depois Babenco faleceu do câncer contra o qual lutara nos últimos anos. E estes últimos (e penosos) anos de sua vida são o tema de seu canto de cisne.
O filme, de modo chocantemente corajoso, descarta no entanto qualquer concessão ao sentimentalismo. Ao contrário, o desespero, com toda a sua carga de crua humanidade, perpassa a agonia do protagonista.
A morte não logra vencer o egoísmo, a sexualidade desvairada, o cinismo, o sarcasmo,  o medo que beira a covardia. Mas também não abafa a lucidez de uma inteligência poderosa, a sensibilidade de uma criança que perdura no homem rude, o apurado domínio sobre as palavras e sobre a imagem. Luz e sombra de que todos somos feitos.
Não poderia, assim, resultar um filme agradável de se ver, se se olhar apenas seu conteúdo trágico. É áspero, duro, cortante, vizinho da náusea, em seus momentos mais ríspidos. Mas acena com uma esperançosa carga de terna humanidade, ao terminar com uma curiosa recriação de “Cantando na chuva”, visto pelos olhos de um homem que morre - e que brilham pela última vez. Não se sabe se é para rir ou para chorar.


MIA HINDA AMIKO

La lasta filmo de la talenta argentina filmisto Hector Babenco – “Mia Hinda Amiko” – estis verkita en la jaro 2015 kaj lanĉita en Brazilo en la komenco de 2016. Kelkajn monatojn poste, Babendo mortis de la kancero, kontraŭ kiu li bataladis dum la lastaj jaroj. Kaj tiuj lastaj (kaj penaj) jaroj de lia vivo estas la temo de lia kanto de cigno.
La filmo, ŝoke kuraĝa, forĵetas tamen ian koncedon al sentimentaleco. Male, malespero, kun sia tuta ŝarĝo de kruda homeco, trapasas la agonion de la protagonisto.
La morto ne sukcesas venki egoismon, senregan seksemon, cinikecon, sarkasmon, timon proksiman al poltroneco. Sed ĝi same ne sufokas la klarmensan, potencan inteligentecon, la sentemecon de ia infano, kiu plu ekzistas en kruda homo, la rafinitan regadon sur vortoj kaj bildoj. Lumo kaj ombro, el kiuj ni ĉiuj estas faritaj.
Sekve, ne povus rezulti filmo agrabla je la spektado, se oni rigardas sole nur ĝian tragikan enhavon. Ĝi estas malglata, malmola, tranĉa, najbara al naŭzo, en siaj momentoj plej malmildaj. Sed ĝi mangestas per ia esperplena ŝarĝo de amoplena homeco, kiam ĝi finiĝas per kurioza rekreado de la konata kanzono “Kanti sub la pluvo”, vidata per la okuloj de mortanta homo, kiuj brilas lastfoje. Oni ne scias, ĉu oni devas ridi aŭ plori.

O BONDINHO DE LISBOA


La trameto en Lisbono,
trankvila sur la deklivo,
glitas kun metala sono
sur la reloj de la vivo...

Ĝi ne urĝas, ĝi ne hastas,
ĝi ne kuras, ĝi promenas,
ĉirkaŭ ĝi, pejzaĝo vastas,
en ĝi la koro serenas.

Kien tiu tramo iras?
Ne, mi ne volas alveni!
Ĉar post alveno sopiras
okul´ , kaj petas reveni...


O bondinho de Lisboa
desliza sobre a ladeira
e o metal da roda soa
nos trilhos da vida inteira...

O bondinho não tem pressa,
passeando, devagar,
e o olhar passeia nessa
mistura de ver e gostar.

Aonde vai esse bonde?
Não, eu não quero chegar!
Quero ficar aqui, onde
o melhor é se trilhar.